Kedi ve Köpeklerde Kan Tahlilleri
Birlikte yaşadığınız dostunuzun sağlığıyla ilgili yolunda gitmeyen bir şeyler olduğunda, durumu fark etmeniz uzun sürmez. Kedi ya da köpeğinizin her zamanki neşesinden uzak, keyifsiz ve iştahsız olabileceği bu zamanlarda yapılabilecek en mantıklı şey bir veteriner hekime görünmek olacaktır. Muayene olmak için veteriner hekiminizden randevu alıp kliniğe gittiğinizde ilk yapılacak şey ise, bildiğiniz gibi genel muayene olmaktır. Veteriner hekiminiz, genel muayene bulgularını değerlendirdikten sonra, bazı tahliller ve uygulamalar için izin isteyebilir. En sık karşılaşacağınız tahlillerden biri olan hemogram (tam kan sayımı) veya serum biyokimya testi olabilir. Peki, kedi ve köpeklerde kan tahlillerini yaptırmak neden bu kadar önemlidir? Bu makalemizde, hemogram ve serum biyokimya testlerinin neden önemli olduğu ve hangi durumlarda bakılması gerektiği konusuna değineceğiz.
Kedi ve Köpeklerde Kan Tahlilleri Neden Gereklidir?
Genel muayene sırasında hastanızın şikayetlerine ve klinik bulgularına bağlı olarak mukozaların rengi, nabız ve solunum frekansı, lenf yumrularının büyüklüğü, sıvı kaybı derecesi ve vücut sıcaklığı gibi birçok değişkene bakılır. Bu değişkenler, hekime hastalıkların teşhis edilmesine yönelik önemli veriler sunar. Ancak, tek başına genel muayene bulgularını değerlendirerek çoğu zaman sonuca ulaşamayız. Örneğin, sık karşılaşabileceğiniz bulgulardan biri olan kusma, pek çok hastalık ile ilişkilendirilebilir. Genellikle sadece kusma engelleyici ilaçlar kullanmak tedavi için yeterli olmayacaktır ve tedavi protokolünü oluşturmadan önce hastanızda kusmaya neden olan sorunu belirlemek gerekecektir. İşte bu noktada kan tahlilleri, ilk başvurduğumuz teşhis araçlarıdır.
Kan Vücudumuz için Neden Önemlidir?
Kan, vücudumuzdaki bütün dokuları kalp ve damar sistemi aracılığıyla dolaşarak hücrelerimizin ihtiyaç duyduğu besin ve oksijeni taşımak, hücrelerin metabolizma reaksiyonları sonucu ürettiği atık maddeleri ilgili organlara götürerek vücuttan atılmasını sağlamak, birbiriyle bağlantısı olmayan organların hormonlar yoluyla iletişimini kurmak, savunma sistemini oluşturan hücreleri enfeksiyon süreçlerinde ilgili dokulara taşımak gibi birçok görevi yerine getirir. Kan olmaksızın vücudun tüm bu sorunlarla başa çıkması mümkün olmazdı.
Hemogram / Tam Kan Sayımı Nedir?
Kanda bulunan kırmızı kan hücreleri, beyaz kan hücreleri ve trombositlerin sayılarının, niteliklerinin ve oranlarının belirlenmesini sağlayan değerlendirmeye hemogram denir. Günümüzde hastadan alınan sadece bir damla kan ile gelişmiş teknolojik cihazlar kullanılarak on dakika gibi kısa bir sürede yapılabilir hale gelmiştir. Kanın oksijen taşıma kapasitesinin, bakteriler ve viruslar gibi mikroorganizmaların sebep olduğu enfeksiyonların, alerjilerin, bağışıklık sistemiyle ilişkili hastalıkların, kanama ve pıhtılaşma bozukluklarının, kanda bulunan hücrelerin üretildiği kemik iliği kaynaklı hastalıkların ortaya konmasında bize yardımcı olur.
Serum Biyokimya Tahlili Nedir?
Kandaki hücrelerin yanında bütün vücudu dolaşan ve ilgili organa ulaştığında metabolize edilen, dönüştürülen veya vücuttan atılan pek çok protein, enzim, mineral ve molekül bulunur. Hastadan alınan sadece bir damla kan ile tüm bu maddelerin düzeylerini ölçmemizi ve organların fonksiyonlarını değerlendirmemizi sağlayan yönteme biyokimya tahlili diyoruz.
Operasyon Öncesi Hemogram ve Biyokimya Tahlilleri Neden Gereklidir?
Hastanız hayatı boyunca genel anestezi uygulanmasını gerektirecek pek çok cerrahi operasyon geçirebilir. Operasyon sırasında hastanın sakin ve hareketsiz kalmasını, herhangi bir ağrı hissetmemesini sağlamak için anestezik ilaçlar kullanılır. Anestezik ilaçlar operasyon sırasında veya sonrasında yan etkilere ve komplikasyonların gelişmesine sebep olabilir. Operasyon öncesinde yapılacak kan tahlilleri ile anestezik ilaçların metabolize edilmesini ve işlevini yerine getirdikten sonra vücuttan atılmasını sağlayan organların fonksiyonlarını değerlendirebilir, operasyon öncesinde ilgili organa veya yetersizliğe yönelik tedavi başlanabilir ve anestezi riskinin en aza indirilmesi sağlanabilir.
Check Up ve Rutin Kan Tahlilleri Neden Gereklidir?
Bizlerde olduğu gibi kedi ve köpeklerin sağlığının bozulmasına neden olabilecek binlerce hastalık söz konusudur. Bir hastalık ortaya çıkmadan önce bizim dışarıdan fark edemeyeceğimiz ve ancak kan tahlilleri ile varlığı ortaya konulabilecek bazı değişikliklere sebep olabilir. Yetişkin kedi ve köpeklerde yılda bir, 7 yaş üzeri köpeklerde ve 10 yaş üzeri kedilerde 6 ayda 1 yapılacak rutin check up tahlilleri ile hastalıkların erken tanısı konabilir ve geç olmadan tedavisine başlanabilir.
Veteriner Hekim Hüseyin Burak
